Cụm động từ – Ngữ văn 6 | Doanhnhan.edu.vn

1.1. Cụm động từ là gì?

a. Khái niệm

• Cụm động từ là loại tổ hợp từ do động từ và một số từ ngữ khác phụ thuộc nó tạo thành.
• Ví dụ: Đang múa hát.

b. Lưu ý

• Nhiều động từ phải có các từ ngữ phụ thuộc nó đi kèm tạo thành cụm động từ thì mới trọn nghĩa.
• Ví dụ
  • Tôi đang định xin lỗi nó, nhưng thấy nó khóc to quá, tôi không dám mở mồm
    • Cụm động từ: “đang định xin lỗi nó” và “không dám mở mồm” → Là hai động từ tính thái phải có động từ khác đi kèm phía sau.

c. Chức vụ cú pháp của cụm động từ

• Cụm động từ có ý nghĩa đầy đủ hơn và có cấu tạo phức tạp hơn một mình động từ nhưng hoạt động trong câu giống như một động từ .
  • Ví dụ
    • Học
      • Học bài
      • Đang học bài

→ Em (tôi)/ đang học bài.

       CN                VN

• Chức vụ của cụm động từ cũng giống động từ đó là: Thường làm vị ngữ trong câu, khi làm chủ ngữ mất khả năng kết hợp với từ “đã”
  • Ví dụ: Nam//đang cắt cỏ ngoài đồng.

                    C              động từ         V

1.2. Cấu tạo của cụm động từ

a. Mô hình cấu tạo của cụm động từ

b.  Phần phụ trước

• Ngoài ra phụ ngữ trước còn bổ sung cho động từ trung tâm các ý nghĩa sau
  • Sự khuyến khích hoặc ngăn cản hành động: hãy, đừng , chớ .
    • Ví dụ: Hãy làm tốt nhé, Đừng đivào đó.
• Sự khẳng định: có, sự phủ định: không, chẳng, chưa.
  • Ví dụ: Chưa ăn cơm, Chẳng tim thấy ở đâu..

c. Phần phụ sau

• Phụ ngữ sau “Nhiều nơi” bổ sung cho động từ trung tâm ý nghĩa về địa điểm .
• Phụ ngữ sau “Những câu đố oái oăm để hỏi mọi người” bổ sung cho động từ trung tâm ý nghĩa chỉ đối tượng của hành động .
• Ngoài ra phụ ngữ sau còn bổ sung cho động từ trung tâm
  • Ý nghĩa về hướng: Đi lên, đi xuống. 
  • Ý nghĩa về thời gian: ăn vào buôỉ sáng , Chơi vào buổi chiều .
  • Ý nghĩa về mục đích: ăn cơm rồi , học nữa , học mãi .
  • Ý nghĩa về nguyên nhân: ăn cơm trước vì đi học sớm.
  • Ý nghĩa về phương tiện: ăn cơm bằng thìa, đi bằng tàu hoả .
  • Ý nghĩa về cách thức hành động: Nghĩ về quê hương, ngủ ở nhà ngoài.